Miłośnicy budowli warownych i królewskich rezydencji znajdą w Małopolsce sporo do obejrzenia. Najbardziej znany jest zamek królewski na Wawelu w Krakowie. Wraz z archikatedrą św. Stanisława BM i św. Wacława tworzy on niepowtarzalny zespół zabytkowy.
Znane są także zamki jurajskie, zwane – z racji położenia na szczytach skalnych turni – „Orlimi Gniazdami”. Większość z nich zbudowano z rozkazu króla Kazimierza Wielkiego wzdłuż Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, tworząc warowny pas, chroniący granice królestwa od strony Śląska. Część małopolskich zamków na Szlaku Orlich Gniazd wymaga renowacji, lecz są też obiekty zachowane w całości, jak wspaniała renesansowa rezydencja w Pieskowej Skale, lub odbudowane, jak urocza siedziba rycerska w Korzkwi. Znane są one nie tylko ze swojej monumentalności, ale również z filmów. W Pieskowej Skale na przykład rozgrywała się akcja lubianego serialu "Janosik" z Markiem Perepeczką w roli głównej oraz ekranizacji "Ogniem i Mieczem" w reżyserii Andrzeja Wajdy. Tutaj także gościli aktorzy "Stawki większej niż życie" oraz "Potopu".
Wiele zamków znajduje się też w Karpatach, pośród beskidzkich grzbietów czy na pogórzach. Najpiękniejsze i najbardziej znane są dwa zamki w Pieninach nad Jeziorem Czorsztyńskim: Dunajec w Niedzicy i Wronin w Czorsztynie. Stare zamkowe mury wyglądają zachwycająco w górskiej scenerii, odbijając swoje oblicze w krystalicznie czystej wodzie. Zamki te nie tylko goszczą szkolne wycieczki i turystów indywidualnych, są również tłem dla wydarzeń kulturalnych: na zamku Wronin wystawiano operę "Bojomir i Wanda" Karola Kurpińskiego, która wzbudziła szerokie zainteresowanie wśród miłośników tego rodzaju sztuki i turystów przebywających w Pieninach.
Na Pogórzu Karpackim zobaczyć można także wspaniałe palazzo in fortezza, czyli zamek w Nowym Wiśniczu, piękny późnogotycki zameczek w Dębnie czy związany ze sławną kopalnią soli zamek w Wieliczce. Warto również odwiedzić renesansowe rezydencje, które zasłużyły na miano „małego Wawelu”: w Niepołomicach i w Suchej Beskidzkiej.
Miłośnicy zamków - zarówno tych zachowanych w niemalże idealnym stanie, jak i tych będących tzw. "trwałą ruiną" z pewnością znajdą w Małopolsce sporo łakomych kąsków. Zamki są doskonałym uzupełnieniem krótszych i dłuższych spacerów lub wycieczek rowerowych. Sporo jest szlaków, które przebiegają w ich sąsiedztwie. Wystarczy rzut oka na mapę i już możemy się przenieść w inne czasy, pełne szlachty, księżniczek i rycerskich potyczek. Na niejednym dziedzińcu można wszak spotkać rycerza, a na tych mniej pokornych czekają najprawdziwsze dyby!